Bitkisel Ürünler Marketi Açmak
Bitkisel ürünler marketi açmak istiyor ve açarak para kazanma fikirleri arıyorsanız, sizlerde bu yazımızı okuduktan sonra, yapılması gerekenler hakkında bilgi edinebilirsiniz. Önerilen sistem bilhassa mahalle pazarlarının olmadığı veyahut uzak kaldığı yerlerde ilgi çekebilir. Bitkisel ürünler market zinciri yakın geleceğin tanınmış işlerinden biri olmaya aday…
BU hafta bahsedeceğimiz mevzu perakende piyasamız içerisinde ekstrem bir yenilik sayılabilir. Daha evvel de değinmiştik. Konumuz tüketici dilinde ‘manav marketi’ olarak anılacak farklı bir programlamayı içeriyor. Amacımız konuyu kısaca anlatıp mümkün girişimcilerin esinlenmesini sağlamak. Ama evvel ülkemizde market zincirlerinin yakın geçmişteki öyküsüne bakalım.
Türkiye’de market zinciri oluşturma etkinliği defa partili politik yaşama geçişimizle başladı. Koç Topluluğu’nun kurucusu rahmetli Vehbi Koç’un tasarladığı yatırımların başında, çağdaş dünyada örnekleri görülen süpermarketler de vardı. Ancak bu projesi devlet eliyle kurulan denemelerden derhal ardından gerçekleşecekti.
MARKET ZİNCİRLERİNİN MERAKLI TARİHİ
İstanbul’a Spor ve Sergi Sarayı ile Açık Hava Tiyatrosunu kazandıran Vali ve Belediye Başkanı Lütfi Kırdar bu arada eksper bir doktor; göz hastalıkları hekimiydi. 1950’lere gelir iken ilksel örneklerini gördüğü Batıdaki süpermarketleri belediye eliyle İstanbul’da da oluşturmaya çalıştı. Fakat bu kanaati kimi önler sebebinden bir proje olarak kaldı. Daha ardından Belediye Başkanı olan ve İstanbulluların boyunun kısalığından ‘minik vali’ olarak Andığı, ehemmiyetli projelere imza atmış Prof. Dr. Fahrettin Kerim Gökay gelecekte ‘Migros’ ismim alacak süpermarket uygulamalarının ‘gezginci’ şeklini İstanbul’a getirdi. 1956’da gelişmekte olan Levent gibi semtlere kendisine kalifiye klâkson melodisiyle yaklaştığını haber veren mobil ‘kamyon marketler’ döneme girdi.
Hemen ardından kalıcı süpermarket devresi başladı. Böylece İsviçre sermayesiyle özelleşecek Migros mağazaları ilk örnekler olarak perakendecilik tarihimize geçti. ‘Mini’ ve ‘Gross’ (büyük) sözcüklerinin bileşimden doğan Migros mağazaları 1970’lerin merkezinde tümüyle Koç Topluluğu’na iştirak etti,gittikçe büyüdü.
1950’lerden ardından İstanbul’da esmeye başlayan süpermarket uygulamalarına 1970’lerde farklı markalar da sohbet. Bunların başında Ankara Pazarı’ tamamiyle yerli bir ilki delegasyon ediyor idi. Bitkisel çoğunluklu ürünler oldukça zenginleştirildiğinden tüketicinin derhal ilgisini çekiyordu. Taksim’de ilk mağazalarından birini açan ‘Ankara Pazarı’ isminin aksine İstanbul’da yaşama geçmişti. Demir ören Grubu’na ilişkin işletme ardından Nişantaşı gibi zengin semtlere de yayılacak fakat çok yaşamayacaktı.
ÖRNEK BİTKİSEL ÜRÜN MARKETLERİ
Anadolu’ya bakınca süpermarket kültürünü yerleştiren bir farklıprogramlamayı direk Başşehir Ankara’da görüyoruz. 1950’lerin merkezinde Ulus’ta Hacı Bayram Caddesi üstünde, tarihi Anafartalar Karakolu’nun yanı başında Türkiye’nin en devasa süpermarketini açan ‘Gima’ gittikçe büyüdü ve Ankara’nın her semtine dağıldı. Bu teşebbüs gerçekte Türkiye’de ilk çağdaş zincirleşme hareketinin başlangıcıydı. ‘Gıda ve Gereksinim Maddeleri A.Ş’nin kurduğu kamu iktisadi teşekkülüne ‘GİMA’ kısaltmasını devresinin en meşhur siyasilerinden birinin makul gördüğü söylenirdi.
Manav reyonu göz alıcıydı. Daha ardından İzmir’de ‘Tansaş’ ve İstanbul’da ardından ‘Carrefoursa’ ismini alacak devasa zincirler döneme girdi. 1990’ların nihayetinde ufak devasa market zincirlerinin marka adedi epey artmıştı. Bunlardan kimileri Anadolu’nun muhtelif kentlerinde etkinlik gösteriyordu. Bir farklı kategori ilk toptancı market zinciri ‘Metro’ 1990’ların başında İstanbul’da açıldı.
2000’li senelerden ardından bizde de etkinliğe geride bıraktığımız ve mağazacılık literatüründe ‘hard discount markets’ olarak malum ‘indirim marketleri’ ise ülkemizde devasa alaka gördü. Bunların bir kısmı devasa zincirlerin alt markası olarak yapılanırken, bağımsız markalar pazardan devasa hisseler kapmayı muvaffak oldu. Hızla büyüyen indirim marketleri bu gün toplam sektör cirosundan yüzde 65’in üstünde hisse alıyor.
BİTKİSEL ÜRÜNLER MARKET ZİNCİRİ
Gelelim önerimize: Classic zincirler ile indirim marketlerinde manav kısmı kısaca ‘taze kategorisi’ olarak adlandırılıyor. Manav reyonları biraz da yer darlığından olsa lüzum, halen belli sınırlar içerisinde tutuluyor. Kimi devasa hacimli mağazalar ile toptancı marketler manav reyonuna defa geniş yer ayırsalar da genel olarak bakıldığında bölünen yerler genellikle yetersiz ölçülerde. Yapılacak iş bu konuyu genel tüketim maddelerinden bağımsız ele alıp yeni bir oluşumu başlatmak.
Böylece üreticiden tüketiciye prensibini yeni bir model olarak benimseyen yeni kuşak ‘Manav Marketleri’ açılabilir; zincir durumunda ilgi çekici bir marka ismiyle ülke geneline yayılabilir. Sistemin sebep işleyeceği, süratli ve sıhhatli lojistikle hangi standartların konulacağı eskiden planlanarak değişik konseptler oluşturulabilir. Böylece ‘Manav Marketler’ tarifi ‘taze’ ifadesiyle alış veriş literatürümüze yerleşecek; bir vakitler üretimi kendisine kafi ülkeler içerisinde hatır alan Türkiye yine bu hususta yüreklendirilmiş olacaktır.
Önerilen konuyu selekte edilmiş mahalleler ölçeğinde inşa etmek olası gibi gözüküyor. Sistem başlangıçta belli noktalarda gerçekleştiğinde yeni istihdam alanlarının açılması ve kırsal kesim üreticilerinin işe özendirilmesi sağlanacaktır. Önerdiğimiz yapılanma kısa müddet evvel Batıda da geliştirilmeye başlandı. Bu hususta model olarak Amerika’da sıhhat marketleri olarak görev veren ‘Whole Foods’ marketlerindeki bitkisel ürün detaylılığı de bu projeye esin verebilir. Dar kapsamı geniş zincirler ise bu gün içerisinde daha fazla Japonya ve Çin’de var. Son zaman Güney Amerika’da da bitkisel ürün bazlı marketler görülmeye başlandı.
REYONLAR ÇEŞİTLİ OLMALI
‘Bitkisel Ürün Zincirleri’ni ticari manada classic marketlerden ayıran kimi enteresan özellikleri yer alıyor. Organik, salamura ve sıhhatli konserve reyonlarının yanında ‘Green Health Food Cafe’ bu zincirlerin ehemmiyetli bölümlerinden. Burada ‘tofu’ gibi ürünler, bitkisel konsantreler ile vejetaryen peynir ve bitkisel sütler gözler önüne seriliyor. En defa alaka gören yerlerin başında ise bitkisel karışımlar ile egzotik ürünler var.
Bu tür mağazalarda kalifiye yerleşme planı mevzu bahis. Müşteri bağımlılığım çoğaltmak içerisinde, satılan sebze ve meyvelerin yer aldığı tadım stantları derhal ilgi çekiyor. Satın alacağınız her ürünü eskiden tadabilme şansınız var. Danışma masasında ise diyetisyenler misyonlu. Her hafta bir gün yeşil ürünler ile ilgili mini konferanslar tertip ediyor. Sağlık ürünleri reyonundaki nebat özütleri ise epey muhtelif. Amaç bütün kategorilerden hisse alabilmek değil; bitkisel taze ürünleri yetiştiği yer ve tarih bilgileriyle sertifikalandırarak tüketiciye sunabilmek. Organik ürünler ise artan kategori olarak en önde.
Özel nemlendirme sistemleri vasıtası ile tabii renkleriyle işlek tutulan sebze meyveleri seçmek serbest. Sistem bilhassa mahalle pazarlarının bulunmadığı veyahut uzak kaldığı yerlerde epey bereketli olacak gibi gözüküyor, indirim reyonunda ise fazlaca tüketilen sebze, meyve ve bostan ürünlerine kalifiye yer ayrılmış. Tüm fiyatlar meyve ve sebzelerin kaynağına göre farklılık işaret ediyor. Hayli farklılaştırılmış bu işe yatırım yapacakların bilhassa Batı’da gittikçe popülerleşen ‘Whole Foods Market’ türü işletmeleri yerinde görüp esin almalarında fayda bulunabilir.